Οι σημαντικότερες κακοκαιρίες γι

Οι σημαντικότερες κακοκαιρίες για την περιοχή του Βόλου

την περίοδο 2006-2010

Σταύρος Ντάφης

Μελέτη των σοβαρότερων καιρικών γεγονότων για τον Βόλο από τον Ιανουάριο 2006 έως και τον Οκτώβριο 2010 σύμφωνα με τις μετρήσεις του μετεωρολογικού σταθμού της Ν.Ιωνίας Βόλου.

Λίγα λόγια για τον σταθμό:

Ο ημιεπαγγελματικός μετεωρολογικός σταθμός μοντέλου Oregon WMR968NX λειτουργεί από τις 14 Σεπτεμβρίου 2006 και είναι ο πρώτος ιδιωτικός που λειτουργεί στον Βόλο. Υποστηρίζεται από ξύλινο κλωβό και το ανεμόμετρο είναι τοποθετημένο σε στύλο 4 μέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι βρίσκεται σε αρτίως μονωμένη ταράτσα, στον 3^ο όροφο πολυκατοικίας σε ύψος 11 μέτρα από το έδαφος. Οι συντεταγμένες του είναι

LAT 39° 22’

LON 22° 55’

και το υψόμετρο 26m. Οι μετρήσεις του επαληθεύονται από το Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Βόλου (ΙΠΦ) και συγκρίνονται με τους σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) ο οποίος λειτουργεί από τον Φεβρουάριο 2007 και με τον ιδιωτικό σταθμό στο Λιμάνι του Βόλου ο οποίος λειτουργεί πλήρως από τον Ιανουάριο 2009. Βέβαια οι σταθμοί παρουσιάζουν και διαφορές σε διάφορες παραμέτρους αλλά αυτό οφείλεται στο μικροκλίμα της περιοχής του Βόλου και στην φύση των συστημάτων.

Αρκετά ακραία φαινόμενα:

Θα αναφερθούμε όχι μόνο σε μετωπικές υφέσεις αλλά και σε φαινόμενα που προκαλούνται από αστάθεια ανώτερης τροπόσφαιρας. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως πρώτο ακραίο φαινόμενο της τελευταίας τριετίας τις ισχυρές χιονοπτώσεις που σημειώθηκαν στην πόλη το τριήμερο 23-25 Ιανουαρίου 2006. Αποτελούν κάτι ακραίο για την περιοχή καθώς το ύψος χιονιού ξεπέρασε τα 30cm μέσα στην πόλη και στις συνοικίες της Ν.Ιωνίας ξεπέρασε το μισό μέτρο, κάτι που είχε παρατηρηθεί μόλις άλλες 2 φορές τα τελευταία 22 χρόνια. Το πιο ακραίο όμως φαινόμενο του αιώνα για τον Βόλο συνέβη τον Οκτώβριο του 2006 όταν για 14 ώρες η βροχόπτωση είχε ένταση τροπικής καταιγίδας προκαλώντας εκτεταμένες πλημμύρες. Ακολούθησε ο χειμώνας 2006-2007 που χαρακτηρίστηκε ως ο πιο θερμός και ξηρός της 10ετίας και ερχόμαστε στο 2008 με 2 πλημμυρικά φαινόμενα για την πόλη, 31 Αυγούστου το πρώτο λόγω ισχυρής καταιγίδας υπερκυψελίδων και 12 Δεκεμβρίου το τελευταίο. Το 2009 άφησε νεκρούς και αρκετές καταστροφές σε δύο περιπτώσεις, στις 26 Οκτωβρίου και στις 10 Δεκεμβρίου με σημαντικά ύψη βροχής εντός ολίγων ωρών. Στην συνέχεια θα δούμε καθεμιά κακοκαιρία ξεχωριστά για να δούμε τις συνθήκες που επικρατούσαν και οδήγησαν σε αυτά τα γεγονότα.

Ιανουάριος 2006

Τρίτη 23 έως Πέμπτη 26/1

Σε γενικές γραμμές έχουμε μια μεσημβρινή κυκλοφορία στην Ευρώπη λόγω της μετακίνησης του Αζορικού αντικυκλώνα σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη από το κανονικό και την παρουσία ενός ακόμα ισχυρού αντικυκλώνα στα 1045hPa στην Σκανδιναβία. Έτσι το ψύχος από την Ρωσία βρίσκει διέξοδο προς τα Βαλκάνια και η κίνηση του αντικυκλώνα ανατολικότερα προκαλεί κυκλογένεση στην Μεσόγειο και συγκεκριμένα στο Λιβυκό πέλαγος, ΝΔ της χώρας μας. Πλέον οι χιονοπτώσεις από την Βόρεια Ελλάδα προχωρούν νοτιότερα με τον κύριο όγκο του χιονιού να πλήττει τις προσήνεμες στο Αιγαίο περιοχές, μια από αυτές και η Μαγνησία. Με μέτρηση στο κέντρο της Ν.Ιωνίας Βόλου το χιόνι έφτανε τα 30cm και στις βορειότερες συνοικίες ξεπερνούσε το μισό μέτρο. Η ελάχιστη θερμοκρασία του σταθμού ήταν τα ξημερώματα της Πέμπτης 26/1 με -5,9οC ενώ και την Παρασκευή και το Σάββατο σημειώθηκαν πολύ χαμηλές ελάχιστες θερμοκρασίες, -5,3οC και -3οC αντίστοιχα. Αξιόλογο είναι ότι η πόλη είχε για 3 συνεχόμενες μέρες ολικό παγετό με θερμοκρασίες αναλυτικότερα:

Τρίτη 24/1: -2°C έως -1,3°C (24ωρη χιονόπτωση)

Τετάρτη 25/1: -2,8°C έως -0,5°C (24ωρη χιονόπτωση)

Πέμπτη 26/1: -5,9°C έως -0,3°C ( Ηλιοφάνεια)

Σύνολο 57 ώρες χιονόπτωσης, ο υετός όμως δεν ήταν εύκολο να υπολογιστεί λόγω των ισχυρών ανέμων και υπολογίζεται περίπου στα 17mm.Η θερμοκρασία στα 850hPa έπεσε και κάτω από τους -10°C στις 25 και 26 του μηνός. Οι ημέρες χιονοκάλυψης μέσα στην πόλη έφτασαν τις 14 έως ότου νέα χιονόπτωση στις αρχές Φεβρουαρίου έπληξε την περιοχή μας, μικρότερης όμως έντασης με ελάχιστη θερμοκρασία -4,1οC την Τετάρτη 8/2. Παραθέτω μερικούς χάρτες και φωτογραφίες από τότε:

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

Συνοικίες Ν.Ιωνίας 25/1/2006

Παραλία Βόλου 24/1/2006

Οκτώβριος 2006

Δευτέρα 9/10

Απίστευτης έντασης καταιγίδα πλήττει τον νομό Μαγνησίας επί 14 ώρες περίπου. Δεν μιλάμε απλά για μία καταιγίδα αλλά ένα πολυκύτταρο σύστημα καταιγίδων προερχόμενο από το Αιγαίο Πέλαγος. Χαμηλό βαρομετρικό σύστημα ανώτερης ατμόσφαιρας 1011hPa υπάρχει εκείνη την μέρα στην περιοχή του Ιονίου, ενώ ένα οργανωμένο χαμηλό πάνω από την Κρήτη 1011hPa . Το πολυκύτταρο σύστημα καταιγίδων προκλήθηκε από την σύγκρουση ψυχρών και ξηρών αέριων μαζών με τις θερμές και πολύ υγρές αέριες μάζες που προϋπήρχαν για πολύ καιρό στην περιοχή. Οι ψυχρές αέριες μάζες που κινούνταν νοτιότερα στα ανώτερα στρώματα συνάντησαν τις ζεστές και κορεσμένες σε υγρασία μάζες και έτσι είχαμε την δημιουργία καταιγίδων. Η πολύ αργή κίνηση του χαμηλού στη νότια Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα το σύστημα των καταιγίδων να παραμένει σχεδόν αμετακίνητο χωρικά ενώ στροβιλίζονταν ταυτόχρονα επί πολλές ώρες αφήνοντας μεγάλα ύψη βροχής στις περιοχές που έπληξε. Είναι χαρακτηριστικό ότι καθ' όλη την διάρκεια των έντονων φαινομένων η θερμοκρασία παρέμενε στα ίδια επίπεδα, σε αντίθεση με τη συνηθισμένη απότομη πτώση της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια μίας καταιγίδας. Τα ύψη βροχής αποτελούν ρεκόρ τουλάχιστον 47 ετών, από τότε που υπάρχουν καταγραφές, με αμέσως μικρότερο ρεκόρ τα 140 περίπου χιλιοστά σε μία μέρα. Το ύψος του υετού σύμφωνα με το σταθμό έφτασε τα 232mm, στο λιμάνι του Βόλου τα 227mm καθώς και τα 305mm στην Πορταριά μέσα σε ένα 24ωρο!! Οι πλημμύρες στο πολεοδομικό συγκρότημα λόγω υπερχείλισης των χειμάρρων προκάλεσαν ανυπολόγιστες καταστροφές, με κυριότερη την καταστροφή της γέφυρας σιδηροδρομικής γραμμής του ΟΣΕ στον χείμαρρο Ξηριά, πολλές επίσης καταστροφές από την πρωτοφανή πτώση κεραυνών μέσα στην πόλη με συχνότητα που ξεπερνούσε τους 6 κεραυνούς σε ένα λεπτό κατά την διάρκεια 2 ωρών.

Η ελάχιστη θερμοκρασία της μέρας ήταν 14,4°C ενώ η μέγιστη 18,9°C (σημειώθηκε τα μεσάνυχτα). Μέσος όρος σχετικής υγρασίας στο 90% και της πίεσης στα 1016,4hPa. Μέγιστη ριπή ανέμου 18,3km/h και ελάχιστος δείκτης ψυχρότητας στους 12,2°C.

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

Νεάπολη Λεωφ. Γρηγορίου Λαμπράκη

Λεωφ. Γρηγορίου Λαμπράκη

Γέφυρα ΟΣΕ στον Ξηριά

Αύγουστος 2008

Κυριακή 31/8

Ισχυρή πολυκύτταρη καταιγίδα χτυπά την πόλη, μία κατάσταση παρόμοια με αυτή του Οκτωβρίου 2006. Η trough που κατεβαίνει από τα βόρεια βρίσκει θερμές και υγρές αέριες μάζες πάνω από το Αιγαίο με συνέπεια τις ανατροφοδοτούμενες καταιγίδες στην Μαγνησία, που προκάλεσαν πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ δρόμοι του επαρχιακού οδικού δικτύου κόπηκαν στην μεση. Να σημειώσουμε ότι από αυτό το σύστημα καταιγίδων πλήγηκε όλος ο νομός και τα υπολείμματα αστάθειας έδωσαν μέχρι και 51mm στη Ζαγορά την επόμενη μέρα! Ο σταθμός της Ν.Ιωνίας κατέγραψε 78mm με μέγιστη ριπή ανέμου στα 45,1km/h από βόρεια διεύθυνση. Η θερμοκρασία κυμάνθηκε μεταξύ 18,2°C και 26,2°C, η μέση υγρασία ήταν 68% και η μέση ατμ. Πίεση 1015,1hPa. Οι υπόλοιποι σταθμοί της Μαγνησίας έδωσαν:

Πήλιο Ζαγορά 132.0mm
Σκιάθος 86.8mm
Βόλος (Ε.Α.Α.) 80.8mm
Σκόπελος (Ε.Α.Α.) 69.0mm
Πτελεός Πηγάδι 35.6mm
Πτελεός 22.8mm

Δορυφορική εικόνα συστήματος:

Πηγή: Κέντρο υπέρυθρων δορυφορικών λήψεων NEMOC.

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

του Σόλωνα Τσακίρη

Δεκέμβριος 2008

Παρασκευή 12/12

Βαθύ βαρομετρικό χαμηλό της τάξεως 1000hPa κινείται από τα ΒΔ προς τη χώρα μας δίνοντας τις πρώτες ισχυρές βροχές και καταιγίδες στα δυτικά, κεντρικά και ανατολικά της χώρας, την ώρα που δεύτερο κέντρο δημιουργείται στην Ιταλία κινούμενο και αυτό ΝΔ. Οι καταρρακτώδεις βροχές σε όλη τη χώρα συνεχίζονται όλη τη μέρα. Στο Βόλο η βροχή διήρκησε περίπου 32 ώρες αφήνοντας 89mm υετού στην Ν.Ιωνία και 64,4mm στον σταθμό του ΕΑΑ στο Βόλο. Τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν ήταν λιγότερα από άλλες φορές και αυτό γιατί η ραγδαιότητα της βροχόπτωσης δεν ήταν ακραία. Οι δε χείμαρροι της πόλης όμως ήταν σε όριο επικινδυνότητας θέτοντας σε επιφυλακή τις αρμόδιες αρχές για αρκετές ώρες. Η θερμοκρασία κυμάνθηκε από 6,2 °C έως 15,1°C, μέγιστη ριπή ανέμου από ΝΔ 41,8km/h και ελάχιστη αίσθηση ψύχους 4,8°C. Ατμοσφαιρική πίεση 1009,1hPa και μέση σχετική υγρασία 81%. Η θερμοκρασία στα 850hPa (~1500m υψόμετρο.) πάνω από τη Θεσσαλία ήταν 5oC.

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

Οκτώβριος 2009

Κυριακή 25/10

Βαρομετρικό χαμηλό κινούμενο από την Ιταλία και περνώντας ΝΔ από την χώρα μας δίνει ισχυρές καταιγίδες στην ανατολική Ελλάδα με ισχυρούς ανέμους. Στην Μαγνησία ειδικότερα μεγάλης ραγδαιότητας βροχόπτωση δημιούργησε πλημμυρικά φαινόμενα σε πολλές συνοικίες της πόλης του Βόλου. Οι θυελλώδεις άνεμοι ξερίζωσαν δέντρα δημιουργώντας προβλήματα στην κυκλοφορία των οχημάτων ενώ τραγικό θάνατο βρήκε ένας άνθρωπος στον Παγασητικό κόλπο όταν ανετράπη το σκάφος του. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω άρθρο:

«Ένας νεκρός στο Βόλο από την κακοκαιρία – Αναποδογύρισε το ιστιοπλοϊκό του και πνίγηκε

newsblog | Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009 | 20:22

Νεκρός ανασύρθηκε από τη θάλασσα στα ανοιχτά του Βόλου ένας 41χρονος ιστιοπλόος, το σκάφος του οποίου αναποδογύρισε εξαιτίας της κακοκαιρίας. Ο άτυχος 41χρονος έπεσε στη θάλασσα, μαζί με φίλο του που βρισκόταν επίσης στο σκάφος, δεν κατάφερε όμως να βγει στην ακτή. Ακολούθησε μεγάλη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, στην οποία συμμετείχε και ελικόπτερο της Πολεμικής Αεροπορίας. Το πτώμα του 41χρονου εντοπίστηκε λίγο αργότερα από το ελικόπτερο και μεταφέρθηκε στο Βόλο για νεκροψία – νεκροτομή. (Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)»

Το ύψος υετού στην Ν.Ιωνία ήταν 38mm, ενώ το ΙΠΦ κατέγραψε 50,5mm. Το τριήμερο δε 25-27/10 ο σταθμός του ΙΠΦ κατέγραψε σύνολο 72,5mm, αρκετά υψηλό νούμερο. Η μέση θερμοκρασία την Κυριακή ήταν 18°C (15.7°C-20.3°C), η μέγιστη ριπή ανέμου από ΒΔ διεύθυνση 41,8km/h, μέση σχ. υγρασία 82% και ατμ. Πίεση 1012,5hPa.

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

Δεκέμβριος 2009

Πέμπτη 10/12

Η συγκεκριμένη κακοκαιρία προκάλεσε τον θάνατο 3 ανθρώπων στον νομό Μαγνησίας. Αποτελεί μία από τις τραγικότερες που πλήττουν τον νομό μέσα σε 20 χρόνια. Βαρομετρικό χαμηλό, το οποίο δημιουργήθηκε στην περιοχή της Κορσικής κινείται Ανατολικά-ΝΑ και καθώς περνάει πάνω από την χώρα μας δίνει θυελλώδεις ανέμους και καταρρακτώδεις βροχές στα ανατολικά ηπειρωτικά. Πιο έντονα είναι τα φαινόμενα στα ΝΔ του νομού όπου είχαμε και τους θανάτους συνανθρώπων μας. Άρθρο του Τύπου εκείνης της μέρας:

«Ελευθεροτυπία, 10/12/2009

Κακοκαιρία με 3 νεκρούς

Φονική αποδείχθηκε τελικά για τον Νομό Μαγνησίας η κακοκαιρία των τελευταίων 48 ωρών, καθώς μετράει ήδη τρία θύματα. Μετά τον 72χρονο κτηνοτρόφο Νικ. Λιάγκα, που εντοπίστηκε νεκρός από συνεργεία της ΕΜΑΚ σε περιοχή του Αλμυρού, χθες το πρωί εντοπίστηκε επίσης νεκρός ο 65χρονος αδελφός του, Λευτέρης, αλλά και ένας ακόμα 65χρονος που είχε παρασυρθεί με το αυτοκίνητό του σε άλλη κοντινή περιοχή. Ο νομάρχης Μαγνησίας ζήτησε να κηρυχθούν έντεκα δήμοι και μία κοινότητα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθώς είναι αμέτρητα τα προβλήματα που προκάλεσε η κακοκαιρία. Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης κακοκαιρίας είναι ότι το ύψος της βροχής έφτασε τα 125 χιλιοστά, δηλαδή περισσότερο από το 25% του ετήσιου ύψους βροχής. Αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν πολλές ζημιές σε ολόκληρη τη Μαγνησία, κυρίως στο οδικό και αρδευτικό δίκτυο, σε καταστήματα, σπίτια, ξενοδοχεία, στην αγροτική οδοποιία.»

Πολλές καταστροφές σε κατοικίες και οδόστρωμα προκλήθηκαν και από την υποχώρηση του εδάφους στην Αγριά. Ο σταθμός της Ν.Ιωνίας κατέγραψε 94mm υετού και ο σταθμός του ΕΑΑ 126,4mm. Η μέγιστη ριπή ανέμου ήταν 62,8km/h, η μέση σχ. υγρασία 76% και η ατμ.πίεση 1009,5hPa. Η θερμοκρασία κυμάνθηκε από 9,2°C έως 12,4°C.

Πηγή: Παγκόσμιο Μοντέλο Πρόγνωσης GFS.

Χείμαρρος Κραυσίδωνας, Δημήτρης Βασιλείου

Ευχαριστώ θερμά τον Σόλωνα Τσακίρη για την παραχώρηση του φωτογραφικού υλικού.

Σταύρος Ντάφης, φοιτητής του τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Μετεωρολογικός σταθμός Ν.Ιωνίας Βόλου:

http://www.metar.gr/ws/volos

http://www.meteovolos.gr

τελευταία ενημέρωση 9/10/2010